آندوسکوپی (رویت مستقیم مری-معده- اثنی عشر):
بهترین راه تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری و عوارض ناشی از آن؛ آندوسکوپی است زیرا علاوه بر امکان رویت دقیق مری؛معده و اثنی عشر امکان نمونه برداری و تشخیص عفونت میسر است. با توجه به شیوع بالای این عفونت در کشور ما و نیز طیف وسیع عوارض ناشی از ابتلا به این میکروب ، نکته بسیار مهم آن است که در قدم اول عارضه ای که این میکروب در معده و روده ایجاد کرده شناسایی گردد(گاستریت؛زخم ؛سرطان)سپس براساس آن درمان و پیگیری لازم صورت گیرد که این مهم تنها از طریق اندوسکوپی میسر است.
کولونوسکوپی(رویت مستقیم روده بزرگ):
کولونوسکوپ لوله قابل انعطافی است که بوسیله آن پزشک قادر است سراسر روده بزرگ را مشاهده نماید و بر این اساس می تواند علاوه بر تشخیص بیماری ؛در صورت رویت عارضه و یا پولیپ اقدام به نمونه برداری و یا برداشتن پولیپ نماید.
گذاردن بالن لاغری معده جهت کاهش وزن:
بالون معده کیسه ای از جنس SILICON است که مقاوم به اسید معده می باشد .این کیسه پس از آنکه توسط آب و هوا در معده پر شد به وسیله دریچه ای که در آن تعبیه شده به طور اتوماتیک بسته می شود .بالون معده روش غیر جراحی جهت کاهش وزن است .
آندوسکوپی مجاری صفراوی و مجرای لوزالمعده:
دیدن درون مجاری صفراوی و مجرای لوزالمعده (ERCP) اولین بار در سال 1968 میلادی انجام شد و ظرف چند سال به عنوان یکی از مطمئن ترین راههای تشخیص بیماری های مجاری صفراوی و لوزالمعده شناخته شد . علاوه بر تشخیص آندوسکپی ؛ERCP قابلیت درمان نیز دارد برش اسفنکتر خروجی مجاری صفراوی و خرد کردن و بیرون آوردن سنگ های مجاری صفراوی؛باز کردن تنگی های خوش خیم و بدخیم مجاری صفراوی ...از نمونه های درمانی است که با این وسیله انجام می شود .این اقدام به معنی تصویربرداری با جهت مخالف از مجاری صفراوی و پانکراس توسط اندوسکوپی است .واژه خلاف جهت از آنجا کاربرد دارد که اغلب برای تصویربرداری یک ماده حاجب را از طریق لوله گوارش و یا خون وارد بدن کرده و تصویر برداری می کنند .اما مجاری صفراوی در بدن با سرچشمه غدد درون لوزالمعده و کیسه صفرا شروع و به درون دوازدهه وارد می شوند .در ای آر سی پی پزشک به کمک اندوسکوپی و پس از وارد شدن به لوله گوارش و رسیدن به محدوده مجاری در دوازدهه و قسمت انتهایی معده ؛ ماده حاجب را به درون مجرای صفراوی تزریق می کند.
ای آر سی پی در تشخیص سنگ صفرا ؛زخم ها و مشکلات پس از یک تروما و یا سرطان کاربرد دارد
موارد کاربرد تشخیصی و درمانی ای-آر-سی-پی از این قرار است:
· زردی مربوط به مجاری صفراوی
· ناراحتی های بالا و راست شکم پس از جراحی مجاری صفراوی و کیسه صفرا
· عفونت حاد مجاری صفراوی
· ورم حاد لوزالمعده ناشی از سنگ صفراوی
· درد شدید غیر قابل توجیه و مکرر بالای شکم
· دیابت قندی اخیر
· اسهال چرب
· ورم مکرر غیر قابل توجیه لوزالمعده
· تخلیه صفرای مجاری صفراوی
· تخلیه مجرای لوزالمعده
· گشاد کردن تنگی های مجرای صفراوی با بالن
· اندازه گیری فشار اسفنکتر خروجی مجاری صفراوی
· نمونه گیری از ترشحات مجاری صفراوی و لوزالمعده
· ورم مزمن لوزالمعده
· کیست های کاذب لوزالمعده
· اثبات ضایعات مشکوک گزارش شده در سونوگرافی و سی تی اسکن لوزالمعده و مجاری صفراوی و کبد
موارد منع:
در شرایط زیر نباید از ای آر سی پی استفاده شود:
· اگر بیمار به تازگی یک انفارکتوس میوکارد(MI) داشته است
· شرایط نامناسب بیمار برای جراحی
· بیماران دارای پس زمینه آنافیلاکسی
· در بیماران با مشکلات حاد در دستگاه گردش خون